Χρήματα
Ο στόχος αυτού του κειμένου είναι να δείξει πώς γίνεται μια σωστή στρατηγική διαχείριση στα χρήματα.
Παρουσιάζουμε πολλά πρακτικά παραδείγματα, καταρχήν για τη διαφύλαξη χρημάτων και δευτερευόντως για τρόπους που μπορούμε να κερδίσουμε πολλά λεφτά.
Όχι γρήγορα κι εύκολα, όπως θέλουν όλοι (αλλά κανένας δεν το έχει πετύχει), αλλά με σίγουρους και δοκιμασμένους τρόπους με τους οποίους έχουν χτιστεί οικονομικές αυτοκρατορίες.
Καταρχήν όμως πρέπει να καταλάβουμε το περιβάλλον μας. Ένα τεράστιο ποσοστό του παγκόσμιου πληθυσμού είναι οικονομικά αναλφάβητο. Δεν μπορεί να κατανοήσει πώς λειτουργούν τα χρήματα και η οικονομία.
Δεν μπορεί να κατανοήσει βασικές έννοιες, όπως ότι όταν κάποιος δανείζεται, επιστρέφει αρκετά περισσότερα χρήματα λόγω των τόκων, ότι το χρήμα με τον πληθωρισμό χάνει αξία σε βάθος χρόνου κλπ.
Υπάρχουν αρκετές μελέτες για τον οικονομικό αναλφαβητισμό σε δυτικές χώρες με παράδειγμα τις ΗΠΑ, όπου το 66% του πληθυσμού δεν μπορεί να απαντήσει σωστά σε τρεις απλές ερωτήσεις πάνω στα οικονομικά.
Παρακάτω παρουσιάζουμε κάποιες διδακτικές ιστορίες πάνω στην εσφαλμένη αντίληψη των οικονομικών και του χρήματος.
Οικονομικός Αναλφαβητισμός
Εκεί που περπατάτε αμέριμνοι στο πάρκο της γειτονιάς, έρχεται ξαφνικά ένας άνθρωπος μπροστά σας και σας παρακαλάει να του γράψετε ένα γράμμα για το παιδί του.
Σαστίζετε αρχικά, αλλά μετά αντιλαμβάνεστε ότι όντως είναι αγράμματος και μια κι έχετε 10 λεπτάκια στη διάθεσή σας, κάθεστε να τον βοηθήσετε.
Τι σκέφτεστε για αυτόν τον άνθρωπο; Καταρχήν τον λυπάστε και μετά συνειδητοποιείτε πόσο πίσω έχει μείνει αυτός ο άνθρωπος και πόσα πράγματα χάνει μη μπορώντας να διαβάσει και να γράψει.
Πάμε σε άλλη ιστορία. Σας φωνάζει μια γειτόνισσα στο σπίτι της, γιατί ο γιος της έστειλε ένα αρχείο στο email και δεν ξέρει πως να το ανοίξει κι εκτυπώσει.
Πηγαίνετε προθύμως μια και πρόκειται για χρυσή γυναίκα και κάνετε τη δουλειά, δίνοντάς της στο τέλος την πολυπόθητη εκτύπωση.
Τι σκέφτεστε για τη γειτόνισσα; “Χρυσή γυναίκα η κυρά Βασιλική, αλλά έχει μείνει λίγο πίσω στην τεχνολογία”. Θεωρείτε την γειτόνισσα αγράμματη ως προς την τεχνολογία, αλλά εντάξει δεν είναι δα και κάνα μεγάλο αμάρτημα για γυναίκα της ηλικίας της.
Απλώς να…Σιγά – σιγά πρέπει να μαθαίνει τουλάχιστον τα βασικά των υπολογιστών, γιατί στο μέλλον όλο και περισσότερες δουλειές θα γίνονται μέσω υπολογιστών και δεν είναι καλό να μείνει πίσω στην τεχνολογία.
Παράδειγμα τρίτο: Συναντάτε σε μια βάφτιση κάποιον παλιό γνωστό και πάνω στη συζήτηση για μια αγορά εξοχικής κατοικίας που θέλετε να κάνετε σας λέει “Ασ’ το καλύτερα. Φούσκα οι τιμές”. Το συζητάτε λίγο παραπάνω κι όντως έχει κάποια σημαντικά επιχειρήματα να σας πει.
Εσείς του λέτε ότι η “γη ποτέ δεν χάνει”, που μάθατε από τον παππού σας και κάπου εκεί έρχεται ένα ανιψάκι και σας αποσπά την προσοχή τελειώνοντας τη συζήτηση που είχατε.
Δέκα χρόνια μετά από τη συζήτηση (που έγινε το 2008) έχει αποδειχθεί ότι ο συνομιλητής σας είχε απολύτως δίκιο για την φούσκα τιμών κι εσείς την πάθατε με την αγορά που κάνατε.
Τα διπλανά οικόπεδα που είναι και λίγο μεγαλύτερα από το δικό σας έχουν ξεμείνει από παλιά και πωλούνται πλέον κάτω απ΄ τη μισή τιμή από αυτήν που αγοράσατε εσείς. Αισθάνεστε άσχημα για λίγο, ωστόσο βρίσκετε την ωραία δικαιολογία ότι “όσοι αγοράσανε τότε την πάθανε”.
Εξάλλου ποιος μπορούσε να προβλέψει την κρίση που θα ακολουθούσε; Ωραίες δικαιολογίες. Παρόλ΄ αυτά κάτι σας βασανίζει, ιδίως όσο ζορίζει η κατάσταση με την κρίση.
Τι θα λέγατε τώρα αν μαθαίνατε ότι ο αξιότιμος συνομιλητής μας σκέφτεται εσάς σαν παράδειγμα χρηματοοικονομικού αναλφαβητισμού. Τι θα λέγατε λοιπόν αν εσείς είστε ο ΑΓΡΑΜΜΑΤΟΣ;
Είναι αλήθεια ότι τα τελευταία χρόνια πολύς κόσμος έχει οδηγηθεί σε κακές εκτιμήσεις και κάκιστες επιλογές λόγω χρηματοοικονομικού (ή οικονομικού αν θέλετε) αναλφαβητισμού.
Δυστυχώς, στο τέλος οι περισσότεροι κάνουν οικονομικές επιλογές, γιατί έτσι έκανε ο γείτονας, ο ξάδελφος ή η κουνιάδα του μπατζανάκη τους χωρίς να έχουν οι ίδιοι μελετήσει κάποια πράγματα και φυσικά χωρίς να ρωτήσουν ειδικούς οικονομικούς συμβούλους.
Εδώ πρέπει να σημειώσουμε ότι ο οικονομικός σύμβουλος δεν θα σώσει κανέναν. Αν ήταν έτσι τα πράγματα οι οικονομικοί σύμβουλοι θα κάνανε πάντα τις βέλτιστες επιλογές, θα είχανε βγάλει απίστευτο χρήμα και εν τέλει πιθανώς δεν θα δουλεύανε παρά μόνο για φιλανθρωπικούς σκοπούς. Αυτό δεν συμβαίνει πουθενά στον κόσμο. Επομένως, όλοι λίγο ή πιο πολύ την πατάνε.
Αυτό που μπορεί να κάνει ένας οικονομικός σύμβουλος είναι να δείξει κάποιες επιπλέον διαθέσιμες επιλογές, να βάλει να σκεφτεί ο ενδιαφερόμενος εναλλακτικούς τρόπους διαχείρισης, έτσι ώστε αυτός που λαμβάνει την απόφαση να έχει πολύ περισσότερα δεδομένα μπροστά του, πολλές εναλλακτικές επιλογές και τελικά να επιλέγει αυτό που όντως ταιριάζει πιο πολύ με τις πραγματικές του ανάγκες τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή αλλά και σε ένα πιο στρατηγικό πλαίσιο της ζωής.
Μπορεί και πάλι να μην κάνουμε τη βέλτιστη οικονομική επιλογή, ωστόσο μειώνουμε την πιθανότητα να κάνουμε ένα χοντρό λάθος.
Στο FinancialAdvisor.gr δεν το παίζουμε έξυπνοι και δεν λέμε ότι μπορούμε να προβλέψουμε τι θα γίνει στο μέλλον.
Ο λόγος είναι ότι υπάρχουν πάρα πολλοί παγκόσμιοι παράγοντες (οικονομικοί, πολιτικοί, τεχνολογικοί, περιβαλλοντικοί κλπ) που ΚΑΝΕΝΑΣ δεν μπορεί να προβλέψει πώς θα επιδράσουν στην παγκοσμιοποιημένη πλέον οικονομία.
Παρόλ’ αυτά εάν κάποιος ψάχνεται, διαβάζει και αναλύει δεδομένα και καταστάσεις, είναι αρκετά πιθανό να μπορεί να προβεί σε λογικές προβλέψεις του κοντινού μέλλοντος.
Κι αυτό δεν ισχύει μόνο για μας αλλά και για όποιον άνθρωπο ψάχνεται και μπορεί τέλος πάντων να τεκμηριώσει με επιχειρήματα κάποια άποψη.
Πιστεύουμε ότι στο FinancialAdvisor.gr είμαστε τέτοιοι άνθρωποι και μπορούμε να προσφέρουμε μια πιο διεισδυτική ματιά στα πράγματα.
Σίγουρα πάντως, στο FinancialAdvisor.gr μπορούμε να κάνουμε τρία απλά πράγματα για εσάς:
- Σας προστατεύουμε απ΄ το να μην κάνετε κάποιο χοντροκομμένο λάθος.
- Σας δίνουμε να καταλάβετε κάποια πράγματα της οικονομίας πιο βαθιά, ως προς την οικονομική τους λειτουργία, τις οικονομικές δυνατότητες και τους περιορισμούς.
- Και τέλος σας προτείνουμε λύσεις που ταιριάζουν με τις τωρινές και μελλοντικές σας ανάγκες.
Αμέσως παρακάτω παρουσιάζουμε κάτι που ταιριάζει σε όσους θέλουν να βγάλουν πολλά χρήματα.
Δυστυχώς, δεν αφορά «λεφτά εύκολα και γρήγορα» που πολύς κόσμος ζητάει, αλλά τον δύσκολο δρόμο στον οποίο πηγαίνει κάποιος κόντρα σε όλη την κοινωνία.
Ξεκινά απ΄την φιλοσοφία, αλλά καταλήγει σε απλά οικονομικά. Και είναι οι πιο πολύτιμες στρατηγικές συμβουλές που μπορούμε να δώσουμε.
Η καλύτερη Οικονομική Συμβουλή είναι να πηγαίνεις κόντρα στο ρεύμα.
Σύμφωνα με τον Σοπενχάουερ, γερμανό φιλόσοφο του 19ου αιώνα, η αλήθεια πάντα περνάει από τρία στάδια:
- στο πρώτο γελοιοποιείται
- στο δεύτερο αντιμετωπίζει σφοδρή αντίσταση και
- στο τρίτο γίνεται αποδεκτή ως αυτονόητη αλήθεια.
Σκοπός τού FinancialAdvisor.gr είναι να παρουσιάζει την «αλήθεια» του πρώτου σταδίου, δηλαδή αυτήν που πρόκειται να γελοιοποιηθεί. Ο λόγος είναι ότι κυρίως αυτή η αλήθεια είναι η χρήσιμη για την κοινωνική μας ζωή και ιδίως για τις οικονομικές μας αποφάσεις.
Πιστεύουμε ότι συνήθως είναι χρήσιμα αυτά που αρχικά ακούγονται περίεργα και τρελά αλλά στο τέλος βγαίνουν αληθινά, διότι μόνο έτσι μπορούμε να τα εκμεταλλευτούμε οικονομικά.
Πως; Επειδή ισχύει ο νόμος της προσφοράς και της ζήτησης, μπορεί να αποβεί εξαιρετικά επικερδής μια κίνηση που στους πολλούς φαίνεται τρελή, μόνο και μόνο, γιατί είμαστε από την πλευρά που είναι οι λίγοι.
Αν στους πολλούς φαίνεται κάτι χαζό, περίεργο ή απίθανο τότε δεν υπάρχει καθόλου ζήτηση από αυτούς, οπότε θα το αγοράσουμε εμείς φθηνά.
Αντίστροφα μπορεί να υπάρχει μεγάλη προσφορά για πώληση, γιατί όλοι αυτοί συμφωνούν ότι κάτι δεν το θέλουν, οπότε το ξεφορτώνονται σε χαμηλή τιμή για να το βρούμε ευκαιρία εμείς.
Στα οικονομικά όποιος κάνει την αντίστροφη κίνηση θα βγει κερδισμένος θέλει δε θέλει.
Παραδείγματα στα οποία ο ανάποδος κέρδισε.
Θα τοποθετηθεί κάπου φθηνά, εκεί που οι πολλοί δεν ενδιαφέρονται, όπως για παράδειγμα στις παγκόσμιες μετοχές μετά από μεγάλη πτώση π.χ. 2002-2003 ή και τέλη 2008 – αρχές 2009).
Κάποτε θα πουλήσει κάτι σε μια τιμή που οι άλλοι θα έχουν ανεβάσει και θα συνεχίσουν να ανεβάζουν, γιατί τρελάθηκαν μαζικά και το ζητάνε απεγνωσμένα (όπως στην εποχή του 1999 με το Ελληνικό Χρηματιστήριο ή με τα ακίνητα στην Ελλάδα το 2008-2009).
Στο τέλος ο αντίστροφος κι ο περίεργος θα κερδίσει. Αυτός που δεν πάει με το ρεύμα θα κερδίσει.
Για να αυξήσει όμως ακόμη περισσότερο τις πιθανότητές του, πρέπει να εφαρμόσει και μια ακόμη αρχή, τη διασπορά του κινδύνου.
Δείτε παρακάτω τρεις διδακτικές αληθινές ιστορίες βγαλμένες από τη ζωή όπως τις έχει γράψει παλιότερα ο ιδρυτής του FinancialAdvisor.gr ο Πέτρος Α. Σίμος.
Διασπορά Κινδύνου α) στα Λεφτά και β) στη Ζωή
[κείμενο από τον Πέτρο Α. Σίμο που είχε δημοσιευτεί στο FinancialAdvisor.gr το 2010]
“Η σημασία της διασποράς κινδύνου δεν ισχύει μόνο στα χρηματοοικονομικά, αλλά και στην ίδια τη ζωή. Ο τρόπος με τον οποίο διαχειριζόμαστε τη ζωή μας, μας φέρνει πάντα ενώπιον των ευθυνών μας.
Δε θα ξεχάσω ποτέ την ιστορία που μου διηγήθηκε ένας φίλος μου για τον παππού του στη Κύπρο, ο οποίος για πάρα πολλά χρόνια (μέχρι να πεθάνει) πήγαινε σε έναν λόφο και αγνάντευε με πικρία τα χωράφια του από την άλλη -την κατεχόμενη- πλευρά.
Δε θα ξεχάσω επίσης ποτέ την προσωπική ιστορία ενός ταξιτζή αλβανικής καταγωγής με τον οποίο έπιασα συζήτηση το καλοκαίρι του 2003 στη Βρετανία.
Τέλος, δεν θα ξεχάσω την ιστορία μιας ηλικιωμένης γυναίκας που πουλάει σήμερα χαρτομάντιλα στη Θεσσαλονίκη.
Και οι τρεις περιπτώσεις συνδέονται με ένα βασικό λάθος στην αντιμετώπιση της ζωής. Και οι τρεις αυτοί άνθρωποι πίστεψαν πολύ σε κάτι και όταν τελικά η πραγματικότητα πρόδωσε τις προσδοκίες τους, βρέθηκαν ανεπανόρθωτα εκτεθειμένοι. Ας αναλύσουμε λίγο τις περιπτώσεις:
Όλα τα Χρήματα στα Ακίνητα
Ο μεν Κύπριος παππούς πίστευε πάντα στα ακίνητα και ειδικότερα στην αγροτική γη. Αγόραζε λοιπόν συνεχώς με όλες τις οικονομίες του όποιο χωράφι πωλούνταν.
Ακόμη κι αν κάποιος δε δεχόταν να του πουλήσει τη γη, μετακινούσε σιγά-σιγά τα σύνορα των χωραφιών του προς το μέρος των γειτόνων του αναγκάζοντάς τους πολλές φορές να του τα πουλήσουν.
Η ζωή του κυλούσε ομαλά κι ένιωθε πραγματικός γαιοκτήμονας, όντας ο πιο πλούσιος σε γη στο χωριό, αλλά η τουρκική εισβολή τον έκανε πρόσφυγα μέσα σε μια νύχτα.
Όλα τα Χρήματα στις Τραπεζικές Πυραμίδες
Ο Αλβανός ταξιτζής στη Βρετανία ήταν θύμα της κατάρρευσης των πυραμιδικών χρηματοοικονομικών συστημάτων που δημιουργήθηκαν στην Αλβανία το 1997.
Σε αυτή την περίπτωση σχεδόν το σύνολο της περιουσίας του και της Βρετανίδας συζύγου του ήταν επενδεδυμένο σε ρευστό, στις πυραμίδες.
Κι αυτό εάν μπορούσαν να θεωρηθούν επενδύσεις εκείνα τα περίεργα πυραμιδοειδή σχήματα. Τίποτα επενδεδυμένο σε ακίνητα, όπως στον Κύπριο παππού.
Όταν προέκυψε η κατάρρευση του συστήματος το 1997, έμεινε κι αυτός χωρίς κανένα περιουσιακό στοιχείο. Θυμάμαι χαρακτηριστικά να μου λέει ότι έφυγαν με τη γυναίκα του για τη Βρετανία παίρνοντας ως μόνο περιουσιακό στοιχείο το κουτί του υπολογιστή.
Όλη η Ζωή μια Αφοσίωση στον Σύζυγο
Η τελευταία περίπτωση της γιαγιάς ζητιάνας στη Θεσσαλονίκη δεν αφορά άμεσα λεφτά ή διαχείριση χρημάτων.
Περιλαμβάνει όμως την τυφλή αφοσίωση-εμπιστοσύνη της γυναίκας αυτής στον σύζυγό της, για πολλά έτη, ο οποίος όμως σε κάποια φάση την παράτησε.
Το αποτέλεσμα ήταν να βρεθεί η γυναίκα αυτή εκτεθειμένη και χωρίς ασφάλεια στη σύγχρονη πραγματικότητα, όπου προσπαθεί να επιβιώσει ουσιαστικά ζητιανεύοντας.
Διασπορά για Διαφύλαξη Χρημάτων και για Ηρεμία στη Ζωή
Και στις τρεις περιπτώσεις δεν μπορούμε εύκολα να πούμε ότι οι άνθρωποι έδρασαν ανορθολογικά:
Είναι λογικό για έναν χωρικό να θέλει να επεκτείνει την αγροτική του έκταση που στο κάτω-κάτω ήταν η βάση προσπορισμού των εσόδων του.
Είναι λογικό για κάποιον να συμμετέχει σε ένα σύστημα (στις Αλβανικές χρηματοοικονομικές πυραμίδες) που φαινόταν να δίνει σε όλους τους γύρω του λεφτά.
Και φυσικά δεν ήταν παράλογο για μια γυναίκα να είναι αφοσιωμένη στο γάμο της και να φροντίζει το σύζυγό της.
Το πρόβλημα και στις τρεις περιπτώσεις έγκειται στο ότι και οι τρεις αυτοί άνθρωποι αφιέρωσαν το μεγαλύτερο κομμάτι είτε των χρημάτων τους είτε της προσωπικότητάς τους σε κάτι πολύ περιορισμένο.
Το να πιστεύουμε σε κάτι και να αφιερώνουμε μεγάλο τμήμα της δύναμής μας εκεί, για να πάρουμε το μεγαλύτερο όφελος είναι λογικό και πάντα θα συμβαίνει. Στην νεοφυή επιχειρηματικότητα μάλιστα απαιτείται (όταν ξεκινά ένα startup).
Φυσικά, όταν για κάποιο λόγο καταρρεύσει αυτή η προσδοκία μας οι απώλειες θα είναι μεγάλες.
Και στις τρεις περιπτώσεις οι απώλειες στις ζωές αυτών των ανθρώπων θα ήταν ούτως ή άλλως πολύ μεγάλες, όποια μέτρα κι αν λάμβαναν.
H ορθολογική όμως διασπορά του ρίσκου θα μπορούσε να μειώσει τις επαχθείς συνέπειες των γεγονότων:
Ο παππούς λοιπόν θα μπορούσε να έχει μεγαλύτερα αποθέματα σε χρήμα ή εναλλακτικά θα μπορούσε να έχει αγοράσει γη σε άλλα μέρη (τα οποία φυσικά να του απέδιδαν έστω και κάπως κατώτερη οικονομική απόδοση από τα χωράφια που εκμεταλλευόταν ο ίδιος).
Ο Αλβανός ταξιτζής θα μπορούσε να έχει μεγαλύτερο μέρος της περιουσίας του σε ακίνητα ή να έχει ένα ακόμη μέρος των χρημάτων του τοποθετημένο σε άλλες μορφές χρηματικών διαθεσίμων.
Τέλος, η γιαγιά ίσως θα μπορούσε να εργαστεί ή τουλάχιστον να αναπτύξει δεξιότητες, για να μπορεί να εργαστεί στο μέλλον, έτσι ώστε να μειώσει το ρίσκο της εξάρτησης από τον σύζυγο.
Πρέπει να σημειωθεί και πάλι ότι σε όλες τις περιπτώσεις οι συνέπειες θα ήταν βαριές όποια μέτρα κι αν λάμβαναν. Η λογική τους όμως θα έπρεπε να είναι η αναζήτηση κάποιων εναλλακτικών λύσεων, ώστε να υπάρξει η κατά το δυνατόν καλύτερη διασπορά κινδύνου.
Έτσι, ιδίως στη σύγχρονή εποχή όπου τα πάντα είναι α) πολύ πιο ευέλικτα, β) υπάρχει περισσότερη πληροφόρηση και γ) τα πράγματα αλλάζουν πολύ πιο εύκολα από ό,τι στο παρελθόν είναι χρήσιμο κάποιος να βρίσκεται σε εγρήγορση έτσι ώστε να μοιράζει τα χρήματά του και κυρίως την ενεργητικότητά του σε ποικίλους τομείς και ευκαιρίες, ώστε να μειώνει το ρίσκο του.
Ο προσωπικός οικονομικός σύμβουλος με μια τρίτη και πιο αντικειμενική ματιά μπορεί να βοηθήσει τον πελάτη, ώστε να καταστήσει τα μελλοντικά του ρίσκα πιο εύκολα διαχειρίσιμα και τα χρήματά του πιο διασφαλισμένα.
Για οποιαδήποτε πληροφορία μπορείτε να επικοινωνείτε με το 210-9506692 ή με το email [email protected].
